ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ

Το Age of Basketball μπορείτε πια να το βρείτε στη διεύθυνση www.ageofbasketball.net μαζί με το πλήρες αρχείο του. Το παρόν blog δεν θα ανανεωθεί ξανά. Σας περιμένουμε στην Εποχή του Μπάσκετ, το πρώτο ηλεκτρονικό περιοδικό μπάσκετ στη χώρα, με την πληρέστερη Αθλητιατρική Πύλη στο ελληνικό διαδίκτυο!

Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2010

ABA: ένα πρωτάθλημα ξεχασμένο στο χρόνο;


Η 1η Φλεβάρη είναι μια μέρα με ξεχωριστή σημασία για το μπάσκετ. Τέτοια ημέρα το 1967 ήταν που ο μεγάλος Τζορτζ Μάικαν κήρυξε τη δημιουργία ενός νέου πρωταθλήματος, του A.B.A. (American Basketball Association). Το ABA γεννήθηκε ως ανταγωνιστής του NBA και μπόρεσε να επιζήσει για 9 μόλις χρόνια, καθώς μετά συγχωνεύτηκε με τον γηραιότερο ανταγωνιστή του.

Όταν το ABA συγχωνεύτηκε με το NBA, τέσσερις από τις ομάδες του (το NBA έθεσε βέτο για τον αριθμό και "κόπηκαν" καλές ομάδες), οι τέσσερις κατά τεκμήριο πιο ισχυρές (όχι μόνο αγωνιστικά) μεταπήδησαν από το ένα στο άλλο: οι Νιου Γιορκ Νετς, οι Ντένβερ Νάγκετς, οι Ιντιάνα Πέισερς και οι Σαν Αντόνιο Σπερς. Δύο ομάδες (οι Σπιριτς και οι Κόλονελς, με τους δεύτερους να έχουν ομάδα και συνθήκες που κάλλιστα θα μπορούσαν να σταθούν στο ανώτερο επίπεδο του NBA) διαλύθηκαν στις συζητήσεις για τη συγχώνευση (ουσιαστικά ρευστοποιήθηκαν για χρήματα), ενώ οι Σκουάιρς είχαν διαλυθεί ένα μήνα νωρίτερα.

Άνθρωποι του NBA λένε ότι το ABA ξεκίνησε με αυτόν ακριβώς το σκοπό, να συγχωνευτεί κάποτε με το NBA, αλλά η αλήθεια είναι ότι η συγχώνευση έγινε για οικονομικούς λόγους, καθώς παρότι εξίσου υψηλού επιπέδου με το NBA και εξίσου ανταγωνιστικό με αυτό, το ABA είχε πρόβλημα προώθησης, προβολής και έλλειψη εσόδων, μιας και στον «πρωτόγονο» (σε σχέση με τις Η.Π.Α. του σήμερα) τηλεοπτικό κόσμο της χώρας, δεν μπόρεσε να βρει σταθερό τηλεοπτικό συμβόλαιο. Το ABA δημιουργήθηκε γιατί στη δεκαετία του 1960 το NBA είχε μόνο 10 ομάδες και συζητούσε το ενδεχόμενο επέκτασης με πολύ αργούς ρυθμούς, ενώ πολλές πόλεις μπορούσαν να έχουν επαγγελματική ομάδα και δεν είχαν την ευκαιρία.

Πάμπολλες είναι οι ιστορίες του ABA που αξίζουν να τις μάθουμε και θα το κάνουμε σταδιακά, αφού πρώτα μάθουμε λίγα περισσότερα για το ίδιο το πρωτάθλημα.

Ξέρει κανείς πότε «γεννήθηκε» η πολύχρωμη μπάλα μπάσκετ (η μπλε-άσπρη-κόκκινη που χρησιμοποιούν σήμερα στους διαγωνισμούς τριπόντων το NBA, αλλά και σχεδόν όλες οι χώρες); Μα φυσικά, στο ABA. Ήταν ιδέα του Τζορτζ Μάικαν, ο οποίος ήθελε μια μπάλα που να διαφέρει από το NBA, να έχει πατριωτικά χρώματα και να «βγαίνει» καλή στην τηλεόραση στο μέλλον. Τα παιδιά και όσοι παρακολουθούσαν ABA λάτρεψαν την μπάλα, που ήταν κάτι το διαφορετικό, ενώ το NBA, προσπαθούσε να βρει τρόπους… να τη μειώσει.

Έτσι, ο Άλεξ Χάνουμ, προπονητής των Φιλαντέλφια 76ερς, είπε ότι η μπάλα του ABA θα έπρεπε να βρίσκεται… στη μύτη φώκιας σε τσίρκο. Αργότερα, η… ζωή τον «τιμώρησε» και τον έκανε προπονητή σε ομάδα του ABA, για να ανακαλέσει! Τα πάντα για την ιστορία της μπάλας μπορείτε να τα μάθετε στο βιβλίο «Loose Balls», που είναι πιθανότατα το απόλυτο βιβλίο για το ABA, περιέχοντας ουσιαστικά τις αναμνήσεις των παικτών και των προπονητών της λίγκας.

Πέραν της μπάλας, το ABA είχε διαφορά και σε ορισμένους κανονισμούς σε σχέση με το NBA, προσπαθώντας να φτιάξει το δικό του προφίλ. Έτσι, στο ABA είχαμε γραμμή τριών πόντων (την πήρε από το ABL, ενώ το NBA εισήγαγε το τρίποντο το 1979-80, όπως είχαμε δει σε παλιότερο άρθρο). Στα πρώτα 8 χρόνια ζωής του το ABA είχε επιθέσεις 30 δευτερολέπτων και όχι 24 όπως το NBA (αυτό άλλαξε τη σεζόν 1975-76 που ήταν και η τελευταία του ABA όμως). Επίσης, το ABA στην τελευταία σεζόν του δεν είχε κανονισμό αποβολής με φάουλ (το λεγόμενο foul-out). Όταν κάποιος παίκτης έφτανε τα 6 φάουλ μπορούσε να μείνει στο παιχνίδι, αλλά κάθε φάουλ που έκανε από εκεί και πέρα σήμαινε 2 βολές και ύστερα κατοχή μπάλας για την αντίπαλη ομάδα.

Τέλος, στο ABA χρωστάμε και το διαγωνισμό καρφωμάτων, καθώς εκεί τον πρωτοείδαμε στο all-star game του Ντένβερ το 1976. Μάλιστα, τα καρφώματα με την έννοια που υπάρχουν σήμερα πρωτοκαθιερώθηκαν στο ABA, το οποίο διαφημιζόταν ως το θεαματικό πρωτάθλημα, στο οποίο το κάρφωμα ήταν μέρος του θεάματος (και όχι ένα απλό δίποντο χωρίς φαντασία, όπως στο NBA ως τότε). Μία άλλη διαφορά των δύο πρωταθλημάτων ήταν το γεγονός ότι το ΑΒΑ είχε και κάποιες ομάδες «περιοχών» (και όχι πόλεων), οι οποίες έδιναν εντός έδρας αγώνες σε πολλές πόλεις (της ίδιας πολιτείας). Τέτοιες ομάδες ήταν οι Βιρτζίνια Σκουάιρς και οι Καρολίνα Κούγκαρς.

Το ABA το θυμούνται όσοι το αγαπούν ως το πρωτάθλημα… που δεν έβγαζε νόημα. Όχι στους κανονισμούς ή αγωνιστικά, αλλά στο θέμα της προώθησής του και του στησίματός του. Απ’ τη μία το ABA ήταν το πρωτάθλημα που έσπασε τα «σύνορα» και έφερε το μοντέρνο επαγγελματικό μπάσκετ σε πόλεις και μέρη όπως η Ιντιανάπολις, το Σαν Αντόνιο, το Ντένβερ, το Λούιβιλ, το Ντάλας, το Νόρφολκ, το Κεντάκι, η Βιρτζίνια, η Σάρλοτ, πόλεις και μέρη δηλαδή των οποίων ο κόσμος παραληρούσε για μπάσκετ και είχε μεγάλη μπασκετική παράδοση (ως φίλαθλοι που τους ενδιέφερε το άθλημα). Απ’ την άλλη υπήρχαν και πολλές πόλεις των οποίων οι ομάδες ήταν εκ προοιμίου σχεδόν σίγουρο ότι θα αποτύχουν οικονομικά: το Σαν Ντιέγκο, η Ουάσινγκτον, η Μινεάπολις, το Χιούστον, το Πίτσμπουργκ, το Μέμφις, το Αναχάιμ, όπου ομάδες χωρίς γερές βάσεις ξεκινούσαν την ύπαρξή τους, αλλά γρήγορα (για διάφορους λόγους) είτε διαλύονταν είτε έπρεπε να αλλάξουν πόλη για να επιβιώσουν.
Το ABA διαφημιζόταν ως ένα πιο ανοιχτό πρωτάθλημα, με πιο επιδεικτικό επιθετικό στιλ, μικρότερη έμφαση στην άμυνα, αλλά και τη γιγάντια διαφορά ότι εκεί οι αμυντικοί έπρεπε να παίρνουν υπόψη τους την απειλή από το τρίποντο. Στα 9 χρόνια (μέχρι το 1976) ζωής του, το ABA φιλοξένησε μερικούς από τους μεγαλύτερους μπασκετμπολίστες του 20ου αιώνα. Από εκεί πέρασαν παίκτες που έπαιζαν… πάνω από το στεφάνι, απίστευτα θεαματικοί και, βέβαια, σούπερ ταλαντούχοι: Τζούλιους Έρβινγκ, Κόνι Χόκινς, Τζορτζ Γκέρβιν, Άρτις Γκίλμορ, Μόουζες Μαλόουν, Νταν Ίσελ, Τζορτζ ΜακΓκίνις, Ντέιβιντ Τόμπσον, Ρότζερ Μπράουν, αλλά και λιγότερο γνωστοί στο ευρύ κοινό παικταράδες, όπως ο Μάρβιν «Bad News» Μπαρνς, ο Ουέντελ «Mr. Excitement» Λάντνερ, ο Ουόρεν Τζαμπάλι, ο Μπέιμπ ΜακΚάρθι.

Βέβαια, η λίστα δεν σταματά εδώ: Ρικ Μπάρι (ένας από τους 5 Hall of Famers, μετά τους Έρβινγκ, Ίσελ, Χόκινς, Γκέρβιν), Σπένσερ Χέιγουντ, Μπόμπι Τζόουντ, Μελ Ντάνιελς, Φρέντι Λιούις, Μακ Κάλβιν και πολλοί άλλοι.

Το ερώτημα που έρχεται σε πολλών το μυαλό είναι αν οι ομάδες του ABA ήταν καλύτερες από αυτές του NBA και αν έχουν παίξει μεταξύ τους. Στην αρχή ξεκάθαρα δεν ήταν, αν και το ταλέντο δεν τους έλειπε. Όμως, όσο περνούσε ο καιρός γίνονταν. Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 θεωρείται από τους ειδικούς ότι το ABA είχε περισσότερο και νεαρότερο ταλέντο από το NBA. Ένας λόγος είναι ότι οι ομάδες του ABA υπέγραφαν παίκτες πριν τελειώσουν την καριέρα τους στο κολέγιο, χωρίς τα «κολλήματα» που είχε το NBA στις αντίστοιχες περιπτώσεις. Το τρανότερο παράδειγμα παίκτη που έτσι πήγε στο ABA είναι προφανώς αυτό του Τζούλιους Έρβινγκ. Μάλιστα, στο all-star game του NBA του 1977, από τους 24 παίκτες οι 10 ήταν παίκτες που αγωνίζονταν πιο πριν στο ABA και ανάμεσά τους ήταν και ο MVP (Έρβινγκ) του αγώνα.

Οι ομάδες των δύο πρωταθλημάτων συγκρούστηκαν μεταξύ τους συνολικά 155 φορές μέχρι να πάψει να υπάρχει το ABA με το πρώτο ματς να παίζεται το 1971 (4 χρόνια μετά την ίδρυση του ABA). Οι ιδιοκτήτες ομάδων του ABA το επεδίωκαν (ιδίως απέναντι στους πρωταθλητές Μιλγουόκι Μπακς του Τζαμπάρ και άλλες ομάδες πρώτης γραμμής), ώστε να δείξουν στον κόσμο τους ότι οι ομάδες τους είναι πρωτοκλασάτες. Την πρώτη χρονιά οι ομάδες του NBA κυριάρχησαν κερδίζοντας 42 αγώνες και χάνοντας μόνο 17. Όμως, οι τρεις επόμενες σεζόν ανήκαν στις ομάδες του ABA: 15-10, 16-7 και 31-17 το 1975. Συνολικά, το ABA κέρδισε την άτυπη μάχη με 79-76.

Τελικά, η απουσία τηλεοπτικού συμβολαίου, ο πολύ λίγος κόσμος που πήγαινε στις αχανείς αρένες και πολλά οργανωτικά προβλήματα σήμαναν το 1976 το τέλος του ABA. Με τον καιρό, θα αναφερθούμε συγκεκριμένες στιγμές αυτού του άγνωστου στους πολλούς πρωταθλήματος που έχουν μείνει στην ιστορία και αξίζουν να τις θυμηθούμε.

by Rasheed.

6 σχόλια:

haridimos είπε...

Αξιζει να δει κανεις και το Semi Pro με τον Will Ferrell
http://www.youtube.com/watch?v=tNGqlzoHrrI
:-)

Ανώνυμος είπε...

Rasheed,σου αξιζουν πολλα συγχαρητιρια!Προσωπικα,ημουν τοσο ασχετος,που νομιζα πως το A.B.A. ηταν το προηγουμενο ονομα απλα του N.B.A...ελεος δηλαδη...
Μηπως να φτιαχνατε μια ξεχωριστη ενοτητα με κανα 2-3 αρθρα την εβδομαδα??
meshuggener

Ανώνυμος είπε...

wraio arthro!!!! aurio o watson kai o bourousis tha pexoun?

voyio είπε...

Ωραίο το αφιέρωμα!
Θα ήθελα να ρωτήσω αν σήμερα στις Η.Π.Α. έκτος από το ΝΒΑ και το πλύ γνωστό πια ΝΒDL, υπάρχουν άλλα πρωταθλήματα μπάσκετ; Πιο παλιά π.χ. ακούγονταν αρκετά το CBA kai to IBL.

Age of Basketball είπε...

@haridimos: Όντως φίλε, είναι ταινία που μέσα από την υπερβολή δείχνει στοιχεία του ABA, αν και όχι ιδιαίτερα υψηλής ποιότητας.

@meshuggener: Το έχουμε στο μυαλό για ειδική ενότητα αφιερωμάτων (και λογικά θα γίνει) όταν γίνει η επέκταση του σάιτ.

@ανώνυμος: Αμφότεροι είναι αμφίβολοι. Ο Μπουρούσης λένε από τον Ολυμπιακό ότι μάλλον θα παίξει με μάσκα, αλλά δεν είναι σίγουρο το πόσο θα παίξει και αν θα είναι κανονικά στο ροτέισον ή αν θα μπει αν η ομάδα έχει πρόβλημα. Ο Ουάτσον δεν έχει προπονηθεί κανονικά ακόμα, αλλά υπάρχουν πιθανότητες να παίξει.

@voyio: Υπάρχουν φίλε. Θα προσπαθήσω να τα παραθέσω με δυο-τρεις λέξεις το καθένα:
NBA
NBDL
ABA 2000: Καμία σχέση με το παλιό ABA, απλά θέλησε να εκμεταλλευτεί το όνομα. Φέτος έχει 62 ομάδες, χαμηλού επιπέδου.
IBL: Με ομάδες από Η.Π.Α., Καναδά, Κίνα, Ιαπωνία. Ξεκίνησε το 2004 ως πιο επιθετικό από το NBA, ο μέσος όρος επίθεσης των ομάδων είναι υψηλότερος από τον μέσο όρο της πιο παραγωγικής ομάδας του NBA και οι επιθέσεις διαρκούν 20 δευτερόλεπτα.
PBL: Ομάδες από Η.Π.Α., Καναδά, Πουέρτο Ρίκο, ξεκίνησε το 2008 από δυσαρεστημένους ιδιοκτήτες ομάδων που έφυγαν από το ABA 2000.
USBL: Ομάδες από ΗΠΑ. Θεωρητικά υπάρχει ακόμα, λένε ότι θα αρχίσει πάλι τον Απρίλιο, αλλά από το 2007 δεν έχουν γίνει αγώνες του.
WBA: Ομάδες από ΗΠΑ, προετοιμάζει παίκτες για το CBA και το NBDL (και το NBA). Όλοι οι παίκτες πρέπει να είναι άπειροι (μόνο 2 σε κάθε ομάδα με 5 χρόνια εμπειρίας, οι άλλοι μέχρι 3 το πολύ).
CBA: Θεωρητικά υπάρχει ακόμα. Δεν θα γίνει το 2010, καθώς μόνο 2 ομάδες είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον. Ο πρόεδρος της λίγκας είπε ότι μπορεί να μην επανέλθει ποτέ.
WNBA: Το γυναικείο NBA.
Επίσης υπάρχουν τα μικρότερα EBA, GPBL, IBEL, KBDL, LBL, LHBL, NPBL, SBL, UBA, WCBL, με πολλά από αυτά να είναι πρωταθλήματα περιοχών και όχι σε όλο το κράτος.
Rasheed.

Age of Basketball είπε...

Σας ευχαριστούμε για τα καλά σας λόγια.